Już 14 marca ruszy głosowanie na projekty do zrealizowania ze środków Łukowskiego Budżetu Obywatelskiego. Po raz pierwszy w historii samorządu w Łukowie to właśnie mieszkańcy zadecydują, na co wydać część miejskich pieniędzy. W sumie do wyboru będzie aż 11 propozycji inwestycji zgłoszonych przez łukowian.
ZAGłOSUJ NA NASZ PROJEKT I DOWIEDZ SIĘ CZYM ODDYCHASZ? 
Zakwalifikowany do głosowania projekt do zrealizowania ze środków Łukowskiego Budżetu Obywatelskiego pn. „Czy wiem czym oddycham?”. Poniżej prezentujemy opracowany przez wnioskodawcę opis zgłaszanego projektu, lokalizacje projektu, uzasadnienie realizacji projektu i jego szacunkową wartość.
Opis zgłaszanego projektu:
Celem projektu jest monitoring zanieczyszczenia pyłowego i gazowego powietrza na obszarze Łukowa poprzez zakup dodatkowych czujników zanieczyszczeń pyłowych oraz czujników gazowych i umiejscowienie ich przy głównych obiektach publicznych należących do Miasta. W efekcie powstanie sieć monitoringu zapylenia i zanieczyszczeń gazowych na obszarze miasta.
Lokalizacja projektu:
- Czujnik pyłowy (badanie zapylenia PM 10, PM 2.5 i PM 1) do usytuowania na następujących budynkach: 1) Szkoła Podstawowa nr 4 (os. Chęcińskiego/Klimeckiego); 2) Szkoła Podstawowa nr 3 (obszar „osiedla Poetów”); 3) Szkoła Podstawowa nr 5 (obszar małej obwodnicy Łukowa); 4) Urząd Miasta Łuków / OSIR.
- Czujniki gazowe (badanie składu chemicznego powietrza - zanieczyszczenia komunikacyjne i środowiskowe m.in. tlenki azotu i siarki) do usytuowania na następujących budynkach: 1) Szkoła Podstawowa nr 1 („Mała Jedynka”); 2) Szkoła Podstawowa nr 5; 3) Urząd Miasta Łuków / OSIR
Uzasadnienie realizacji projektu:
Rosnący poziom zanieczyszczenia powietrza, wody oraz gleb w osadach ludzkich jest coraz większym problemem nie tylko lokalnych władz, ale również mieszkańców. Każdy z nas powoli dostrzega niekorzystny wpływ dużej ilości samochodów, czy też przestarzałych konstrukcyjnie pieców, stosowanych w wielu domach. Dodatkowym problemem jest poziom hałasu, który coraz bardziej przekracza normy zdrowotne i może powodować nie tylko dyskomfort, ale w dłuższej perspektywie nawet uszkodzenia słuchu.
Miasto Łuków to miasto 30-tysięczne z czego ok 1/3 to mieszkańcy bloków, zaś reszta to mieszkańcy osiedli domów jednorodzinnych. Od lat Łuków boryka się - szczególnie zimą - z silnie zanieczyszczonym powietrzem poprzez spalanie węgla i innych substancji w piecach przez mieszkańców miasta. Szczególnie dobrze to widać zimą w przypadku inwersji temperatury, kiedy cały smog unosi się przy ziemi. Zimą trudno oddychać na „świeżym powietrzu”, bo go nie ma. Dopiero wygranie w 2018 r. przez Łukowskie Stowarzyszenie Rozwoju czujnika pyłowego zainicjowało działania w tym zakresie na terenie miasta. Czujnik ten znajduje się w systemie GPS, jest dostępny na stronie internetowej www.lukow.org.pl. Dane pozyskane z tego czujnika wskazują na przekroczenie dopuszczanych stężeń pyłów do 1200-2000% dopuszczalnych stężeń, przy czym nikt nie analizuje tych danych. W okresie zimowym normy pyłów PM 10, PM 2.5 i PM 1 przekraczały normy o 500-600%. Skrajne wartość dochodziły punktowo do 2000 % przekroczonych norm zapylenia. Jest to dla nas szok, bo nikt nie mówił nam do tej pory, jakim powietrzem oddychamy w zimie. Żadna instytucja nie podjęła czynności monitoringu jakości powietrza szczególnie w zakresie składu chemicznego.
Aby Łuków miał kompleksowe dane o jakości powietrza w Łukowie muszą istnieć stacje pomiaru jakości powietrza (tak pyłu jak i zanieczyszczeń gazowych). Czujniki odczytują w czasie rzeczywistym pyły zawieszone PM 1, PM 2.5, PM 10 oraz temperaturę, ciśnienie i wilgotność powietrza. Aktywność Łukowskiego Stowarzyszenia Rozwoju oraz późniejsze działania władz miasta doprowadziły do przyjęcia w grudniu 2019 r. Uchwały NR XVIII/154/2019 Rady Miasta Łuków z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie przyjęcia „Programu Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Łuków”. W styczniu 2020 r. Łukowskie Stowarzyszenie Rozwoju zainicjowało na Facebooku oraz na stronie www.lukow.org.pl Łukowski Alarm Smogowy inicjując akcję edukacyjną wśród mieszkańców na temat jakości powietrza w Łukowie. W czerwcu 2020 r. Miasto ogłosiło nabór wniosków od mieszkańców na dofinansowanie na wymianę pieców na ekologiczne. Na ten cel przeznaczono najpierw 50 tys. zł, a ostatecznie 125 tys. zł, za co wymieniono 25 pieców, dofinansowując ten fakt w 50% ze środków miejskich. Jednak póki co, brak jest zupełnie edukacji w tym zakresie oraz danych pozwalających na określenie, jak złe jest powietrze w Łukowie pod kątem chemicznym. Bez posiadania merytorycznych danych i ich analizy nie ma możliwości edukacji, bo nie ma co pokazać mieszkańcom. W lipcu 2020 r. Sejmik Województwa Lubelskiego przyjął Program Antysmogowy, ale dane dla miasta Łuków w raporcie czerpał z odległego od Łukowa Miasta Biała Podlaska (75 km) i Radzynia Podlaskiego (30 km). Z analizy załączników Wykonawczego Programu Państwowego Monitoringu Środowiska na rok 2022 wynika, że najbliższe stację pomiaru gazów znajduje się w Lublinie i Zamościu. Warto ponadto zauważyć, że Program Ochrony Środowiska dla Miasta Łuków na lata 2021-2024 z perspektywą do 2028 roku, przyjęty przez Radę Miasta Łuków nie zawiera danych na ten temat. Nie ma analizy zapylenia na obszarze miasta. Brak też danych o zanieczyszczeniu chemicznym powietrza. Czy wiemy czym oddychamy? Nie. Chcemy to zmienić!
Szacunkowa wartość projektu:
- Czujnik pyłowy (4 szt. po 4 000 zł) - 16 000,00 zł
- Czujnik gazowy - badanie 4 rodzajów gazów (3 szt. x 20 000 zł) - 60 000,00 zł
- Utrzymanie roczne - 10 000,00 zł - 20 000,00 zł
Razem: max. 96 000,00 zł
